8 sınıf mutasyon modifikasyon adaptasyon konu anlatımı pdf

konuözeti,sunumlar,projeler,yazılı,günlük planlar,denemeler,fen bilimleri,fen sınavı,sınav,.sınıf Bugenler dölden döle daima gonozomlarla taşınır. Bundan dolayı bu genlerin belirlediği karakterlere eşeye bağlı kalıtım denir. Konu Anlatımı. 8. Sınıf 1. Ünite Mevsimlerin Oluşumu İklim Ve Hava Olayları (2) 8. Sınıf 2. Ünite DNA ve Genetik Kod Kalıtım Mutasyon Modifikasyon Adaptasyon Biyoteknoloji (4) 8. sınıf 3. 20222023 . Sınıf Fen Bilimleri Dersi Ünitelendirilmiş Yıllık Planlar. Bilimleri ders notu, yazılı sınav, yaprak test, doküman paylaşımı yaparak Fen Bilimleri kaynak sitesi olma amacını taşır. Mutasyon ve Modifikasyon; Adaptasyon (Çevreye Uyum) Biyoteknoloji; SINIFFEN YENİ NESİL SORULAR 2 ( mevsimler ve hava olayları ) Next Video İngilizce | 10.Sınıf | 1.Ünite | School Life | +PDF 8.SINIF MUTASYON MODİFİKASYON ADAPTASYON 8 Sınıf Fen Bilimleri DNA ve Genetik Kod. Üye Ol Giriş Yap Ana Sayfa. Dersler. Oyunlar. Soru & Cevap. Ligler. Blog. Konu Özetleri. 8. Mutasyon Modifikasyon Adaptasyon - Boşluk Doldurmalı Murat ÖZTÜRK Orta Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği - Boşluk Doldurmalı motor vixion tidak bisa distarter dan diengkol. MUTASYON ve MODİFİKASYON Mutasyon DNA’da meydana gelen hatalar mutasyon olarak adlandırılır. Bu hatalar hücre bölünmesine hazırlanan bir DNA’nın eşlenmesi sırasında meydana gelir. Mitoz bölünme sırasındaki hatalar; baz dizisi üzerinde bir bazın eksilmesi ya da diziye normal koşullarda olmaması gereken bir bazın eklenmesi şeklinde olabilir. Mayoz bölünmede ise bu hatalar; parça değişimi sırasında kopan parçanın eksilmesi, ters dönmesi ve ya ilgisiz bir yere yapışması şeklinde gerçekleşebilir. Mutasyonların Oluşum Şekillleri Farklı biçimlerde gerçekleşen bu mutasyonlar DNA’daki gen bilgisinin değişmesine sebep olur. Genlerdeki bu değişiklikler vücut hücrelerinde gerçekleştiğinde sonraki kuşaklara aktarılmaz. Fakat çocukların genlerini anne ve babalarının üreme hücrelerindeki DNA’larından almaları, bu hücrelerdeki değişikliklerin kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağlar. Yeryüzündeki tür çeşitliliği ve hiçbir canlının birbirine benzememesi de mutasyonun bir sonucudur. Mutasyonlar ölümcül hastalıklara sebep olabileceği gibi bazı durumlarda canlılar için avantaj da sağlayabilir. Mutasyona uğrayan bakterilerin bir kısmının antibiyotiği yok etme ya da antibiyotiğin kendisini fark etmesini önleme gibi yeni özelliklere sahip olması ve bu sayede direnç kazanarak kendisini koruması buna örnektir. Bununla birlikte; albinoluk, Down sendromu, çok parmaklılık, orak hücreli anemi, hemofili ve Van kedilerinin farklı renkli gözlerinin olması genlerde meydana gelen mutasyonların sonucudur. Mutasyon Örnekleri Down sendrom Mayozda, mutasyonların etkisiyle homolog kromozomların ayrılması sırasında sorunlar yaşanabilir. Homolog kromozomların ayrılamaması ve ikisinin de aynı hücreye gitmesi durumunda, bu hücrenin döllenmesiyle oluşan bireyde, kromozomların sayısı sağlıklı insanlardan bir tane fazla olur ve bu durum Down sendrom olarak adlandırılan genetik farklılığa yol açar. Bu farklılığın görüldüğü bireylerde zihinsel kavrama bozuklukları gözlemlenir. Bu bireyler çekik gözlü, kısa ve kalın boyunludur. Down Sendromu Albinoluk Bazı canlılarda vücuttaki renk oluşumuyla ilgili genlerde mutasyon meydana gelmesi sonucu, albinoluk denilen durum ortaya çıkar. Bu canlılarda renk pigmentleri tam oluşamadığı için, beyaz kıl ve açık ten rengi gibi oluşumlar gözlenir. Albinoluk Çok parmaklılık Çok parmaklılık özellikle insanlarda, köpeklerde ve kedilerde görülen bir genetik bozukluktur. Parmakların, normal sayısından fazla oluşması durumudur. Altı Parmaklılık Orak hücreli anemi Bir mutasyon sonucunda, alyuvar hücreleri orak aletine ya da C harfine benzer bir şekil alır. Orak hücreli anemi adı verilen bu hastalıkta, alyuvarlar yeterli miktarda oksijen taşıyamaz hâle gelir. Orak Hücreli Anemi Modifikasyon Canlılarda meydana gelen değişimler üzerinde sadece kalıtsal değil iklim ya da besin gibi çevresel faktörlerde etkilidir. Bu tür faktörler genlerin yapısında herhangi bir değişikliğe sebep olmadığı için gelecek nesillere aktarılamaz. Örneğin; bir insanın güneş ışınlarından yanarak bronzlaşması, spor yaparak kaslı bir vücuda sahip olması, trafik kazası sonucu sakat kalması ya da estetik operasyonla burnunu düzelttirmesi yavrularına aktarılamaz. Çevre etkisiyle oluşan, genlerin yapısını değiştirmeyen ve sonraki kuşaklara aktarılmayan bu tür değişimlere de modifikasyon denir. Modifikasyon Örnekleri Çuha çiçeği bitkisi 15 ile 25 °C sıcaklık aralığında yetiştirilirse bitki kırmızı renk çiçek açar. Eğer bu bitki 25 ile 35 °C sıcaklık aralığında yetiştirilirse çiçekleri beyaz olur. Çuha Çiçeği Sirke sineklerinin embriyoları düşük sıcaklıklarda geliştiğinde yavru sinek düz kanatlı, yüksek sıcaklıklarda geliştiğinde yavru sinek kıvrık kanatlı olur. Sirke Sineği Arılarda yumurtadan çıkan larvalarda, beslenme şekillerine göre farklı gelişimler gözlemlenir. Arı sütüyle beslenen arı larvalarından kraliçe arı, çiçek tozuyla beslenenlerden ise işçi arılar oluşur. Arılarda Modifikasyon Himalaya tavşanlarının ayak, kulak, kuyruk ve burun bölgesi siyah; diğer bölgeleri ise beyaz renkli kıllar ile kaplıdır. Beyaz kıllar kesilip bu bölgeye buz torbası konur ve yeni kılların çıkması beklenirse yeni kıllar siyah çıkar. Himalaya Tavşanı Modifikasyon Kaynak EBA 2. Ünite DNA ve Genetik Kod ==> Mutasyon ve Modifikasyon Kazanımlar Mutasyon ve Modifikasyon Önerilen Süre 2 ders saati Konu / Kavramlar Mutasyon, modifikasyon Örneklerden yola çıkarak mutasyonu açıklar. Örneklerden yola çıkarak modifikasyonu açıklar. Mutasyonla modifikasyon arasındaki farklar ile ilgili çıkarımda bulunur. A- Mutasyon nedir DNA üzerinde meydana gelen ani değişikliklere mutasyon denir. DNA'nın yapısında meydana gelen bu değişiklik canlıda farklı özelliklerin ortaya çıkmasına neden olur. DNA'nın yapısının değişmesi, DNA'nın işleyişini değiştirir, bu da farklı özellikte canlılar meydana getirir. Mutasyona neden olan faktörlere mutajen, mutasyona uğramış canlıya mutant Nasıl Gerçekleşir 1. DNA'daki nükleotidlerin karşılıklı kaybolması 2. DNA'nın bir parçasının koparak kaybolması 3. DNA kendini eşlerken üzerindeki nükleotidler değişmesi4. Kromozom sayısında eksiklik veya fazlalık Mutasyona Sebep Olan Faktörler 1. Zararlı ışınlar X ışını, gama ışını morötesi ultraviyole ışınlar 2. Kimyasal maddeler Katkı maddeleri, cıva, ilaçlar Antibiyotik vb., DDT 3. Aşırı sıcaklık Ateşli hastalık, sıcak ortamda fazla bulunma 4. Alkol, uyuşturucu ve sigara içindeki katran 5. Asitlik pH derecesi Mutasyonun Özellikleri 1. Mutasyon vücut hücresinde meydana geldiğinde yalnızca o canlıyı ilgilendirir, sonraki nesle aktarılmaz. Eşeyli üreyen canlılar için 2. Üreme hücrelerinde meydana gelen mutasyon sonraki nesle aktarılır, canlıya etki etmez. 3. Üreme hücrelerinde meydana gelen mutasyon kalıtsal çeşitlilik sağlar. 4. Mutasyonlar yararlı ve zararlı olabilir. Bitki tohumlarının fazla olması, çekirdeksiz üzüm yararlı mutasyona örnek verilebilir. 5. Yararlı mutasyonlar canlının yaşama ve üreme şansını artırırken, zararlı mutasyonlar canlının yaşama ve üreme şansını azaltır. 6. Mutasyonların büyük bir kısmı zararlıdır, öldürücü olabilir. Gebelik döneminde röntgen filmi X-ışını çektirmek mutasyona neden olmaktadır. Bu nedenle sakat doğum meydana gelmektedir. Mutasyona Örnekler Kanser Altı parmaklılık Eksik organlı doğma Gelişim bozuklukları Albinoluk Hemofili hastalığı Down sendromu Orak hücreli anemi Balık pulluluk Dört boynuzlu keçi Çekirdeksiz üzüm Çift başlı yılan, kaplumbağa Bakterilerin ilaçlara direnç kazanması Van kedisinin gözlerinin farklı renkte olması Kelebek çocuk hastalığı Progeria Erken yaşlanma hastalığı B- Modifikasyon Çevre etkisiyle vücut hücrelerinde meydana gelen ve kalıtsal olmayan değişikliklere modifikasyon denir. Modifikasyon da genlerin yapısında değişiklik meydana gelmez, genlerin işleyişi değişir. Modifikasyona sebep olan faktörler 1. Sıcaklık Himalaya tavşanlarında kürk rengi beyazdır. Eğer tüyler kazınarak buraya buz parçası konursa çıkan tüyler siyah olur. Çuha çiçeği 30-35ºC sıcaklıkta beyaz çiçek, 15-20ºC sıcaklıkta kırmızı renkli çiçek açar. 2. Besin Dişi arılar arı sütü ile beslenirse kraliçe arı, çiçek tozu polen ile beslenirse işçi arılar oluşur. Nemli yerde yetişen bitkiler daha iyi gelişirken, kurak yerde yetişen bitkiler fazla gelişemez. 3. Işık Bitkiler ışık almadıkları zaman klorofil oluşmaz, beyaz renkli Albino bitki oluşur. İnsan derisinin yazın fazla ışık aldığında bronzlaşır. 4. Toprak Ortanca çiçekleri asitli toprakta mavi, bazik toprakta kırmızı çiçek açar. 5. Basınç Karahindiba bitkisi dağda yetişirse uzun boylu, ovada yetişirse kısa boylu olur. Spor yapan insanların kaslı olması fakat çocuklarının kaslı doğmaması, Tek yumurta ikizlerinden iyi beslenen daha fazla gelişirken diğerinin cılız kalması, Modifikasyonun Özellikleri 1. Modifikasyonlar dölden döle nesilden nesile aktarılmaz. 2. Modifikasyonların bir kısmı şartlar düzeldiğinde tekrar eski halini alabilir. C- Mutasyon ve Modifikasyon Arasındaki Farklar 1. Mutasyonda gen yapısı değişir, modifikasyon da genin işleyişi değişir. 2. Mutasyon üreme hücrelerinde meydana gelirse kalıtsaldır, modifikasyon kalıtsal değildir. 3. Mutasyon zararlı ışınlar, kimyasal maddeler, yüksek sıcaklık gibi etkilerle ortaya çıkar, modifikasyon sıcaklık, ışık, beslenme, nem gibi etkilerle ortaya çıkar. 4. Mutasyonlar genellikle zararlıdır ve ölümcül olabilir, modifikasyon zararsızdır. 5. Mutasyona sebep olan faktörler ortadan kalkınca canlı eski haline dönemez, modifikasyonda dönebilir. 6. Mutasyon kalıtsal çeşitliliğe neden olur, modifikasyon kalıtsal çeşitlilik sağlamaz. LGS Fen Bilimleri 2. ünitenin 4. konusu olan adaptasyonu bu içerikte ayrıntılı olarak inceledik. Adaptasyon konusunun videosunu izlemek isterseniz aşağıya bırakıyoruz. Youtube kanalımıza abone olmayı Nedir?Canlıların, belirli çevre koşullarında yaşama ve üreme şansını artıran kalıtsal özellikler kazanmasına adaptasyon kalıtsaldır ve dölden döle ÖrnekleriKutup ayılarıKutup ayıları Kuzey Kutup Bölgesinde yaşarlar. Yaşadıkları bölge soğuk ve post kutup ayılarının kolay avlanmasını sağlar. Karda kamufule olurlar ve avlarının kendilerini görmesini yağ tabakasına sahiptir, çünkü soğuklarda vücut sıcaklığını korumaya ihtiyacı burun ve küçük kulaklara sahiptirler. Çünkü ısı kaybını en aza indirerek Kutup gibi soğuk bölgelerde yaşam şansını ayak tabanları ağırlığına rağmen karda batmayı önler, Kısa arka bacakları sayesinde karda kolay yürü ve hareket TilkisiAçık renk postları vardır. Kamufule olup kolay av olmamayı yağ tabakaları vardır. Isı kaybını en aza indirerek vücut sıcaklığının korunmasını kulak ve burunları vardır. ısı kaybını en aza indirerek vücut sıcaklığının korunmasını genellikle sıcak bölgelerde ve çöllerde depolayan hörgüçleri sayesinde kurak çöl ikliminde uzun süre su içmeden ve beslenmeden kulak kılları ve kirpikleri organlarını çöl tozlarından ayak tabanları sayesinde çöllerde kuma TavşanlarıUzun kulakları sayesinde ısı kaybını hızlandırır ve sıcak bölgelerde renkli postları sayesinde kamufule olup av olmayı ve Nilüfer ÇiçeğiKaktüslerin yaprakları iğne biçimindedir. Çünkü kurak bölgelerde yaşadıkları için su kaybını en aza indirmek çiçeği su bitkisi olduğu için geniş yapraklara sahiptir. Geniş yaprakları sayesinde fazla terleme yapar ve hayatta Hayvanların DişleriAslan, kaplan, jaguar gibi etçil hayvanları köpek dişlerinin sivri ve gelişmiş olması beslenmeleri için bir Renk DeğiştirmesiBukalemunun renk değiştirmesi; besin bulmasını kolaylaştıran, dişi bukalemunların dikkatini çekmeye ve rakip erkek bukalemunları korkutmaya yarayan ayrıca avcılara karşı korunmak için gerçekleştirdiği bir Balığının Sırt ve Karın bölgesinin farklı renkte olmasıKöpek balığının sırt ve karın bölgesinin renginin farklı olması, su içinde diğer balıklar tarafından görünmesini zorlaştırır, bu da köpek balığının avlanmasını kolaylaştırırAynı bölgede yaşayan canlılar benzer adaptasyonlar yaşayan canlılardaKalın yağ tabakasına sahip olabilir böylece ısı kaybını en aza indirerek soğuk bölgelerde uzuvlara sahip olarak burun, kulak ısı kaybını en aza indirirler, vücut sıcaklığını postları sayesinde kolayca kamufule olup kolay avlanabilir ya da av olmaktan veya sıcak bölgelerde yaşayan canlılardaKulak, burun ve kuyruk gibi uzuvları geniş veya uzun olup ısı kaybını arttırırlar ve sıcak bölgelerde yaşayabilirler. Tilki, fare, tavşan…Çölde yaşayan canlılardan bazıları kolay av olmamak için koyu renkli posta sahiptir. tavşan, fareKurak ve sıcak bölgelerdeki çiçeklerin yaprakları küçük veya iğne şeklindedir. Su kaybını azaltarak kurak bölgelerde kolayca yaşayabilirler. KaktüsNemli bölgelerde veya suda yaşayan bitkiler terlemeyi arttırmak amacı ile yaprakları büyük ve geniştir. NilüferÖrdek ve kazların suda yüzebilmek için ayak parmakları arasında perde kamufulaj çevreleriyle uyum içinde olmayı bazen kolay avlanmalarını bazen de av olmalarını engeller. Bir adaptasyon bulunduğu ortamın rengini alarak kendini kamufule eder ve tehlikelerden üzerinde yaşayan böcekler yaprağa göre kamufule olabilir ve av olmayı yaşadığı çevreye uyum sağlayarak adaptasyon sağlarlar. Canlı yaşadığı çevreden alınırsa adaptasyonlarında değişme olmaz. Örneğin çölden alınan bir kaktüs İzmir’e getirildiğinde geniş yapraklı olmaz ya da kutuplardan alının bir tavşan çöle koyulduğunda post rengi değişmez. Sadece uygun ortamda olmadığı için yaşama şansı Ayılarının AdaptasyonuÖzellikle Kutup Ayılarının ortama uyum sağlamasının anlatıldığı güzel bir animasyon var aşağıda. Kahverengi postlu Boz ayılar bulundukları habitatta yaşanılan yer yeterince yemek bulamayınca daha soğuk yerlere göç ettikleri yerler buz ve karla kaplı başlarda tüy renkleri ve pençeleri ortama uyum sağlayamadığı için zorlanırlar daha sonra DNA’larında gerçekleşen mutasyonlarlaAyak tabanları ve pençeleri daha geniş Kahverengi Ayılar doğar. Bu ortamda daha rahat avlanmalarını sağlar. Karlara batmadan yürüyebilir ve ortama uyum sağlarlar Adaptasyon geçirirlerBu sırada tüy renkleri kahverengi olduğu için beyaz ortamda dikkat çekiyorlar ve avlarını yakalamakta sorunlar yaşamaya DNA’larında gerçekleşen mutasyonlarla Tüy rengi beyaza yakın Ayılar doğmaya başladı. Tüy renkleri de ortama uyum sağlayarak Adaptasyon geçirerek karda kamufule olmayı başardılar. Daha büyük avları kolaylıkla yakalayarak karınlarını doyurdular. İnsanda gözbebeğinin az ışıkta büyümesi fazla ışıkta küçülmesiGenellikle modifikasyon ile karıştırılan bu örnek bir bebeğinin küçülmesi veya büyümesi insanın ortama uyum sağladığını gösterir. Uyum sağlayarak yaşama şansını arttırdığını gösterir. Çünkü gözbebeğinin bu özelliği olmasa görmede zorluk yaşayarak ortama uyum modifikasyon ve adaptasyon şu noktada karıştırılıyor. Çevresel etkilerle gerçekleştiği için göz bebeği büyüyüp küçülmesi MODİFİKASYON OLMALIDIR deniyor. Unutmamalıyız ki adaptasyonlar da çevresel etkilerle gerçekleşebilir. Hepsi değil Fakat bu çevresel etkiler GENLERİN YAPISINI DEĞİŞTİRİR. karıştırıldığı nokta şudur. Modifikasyonda, Çevresel etki ortadan kalktıktan sonra canlı eski haline geri dönüyor. Bu örnek MODİFİKASYON olmalıdır deniyor. Unutulmamalı ki Modifikasyonlar canlılar için bir dezavantaj veya avantaj sağlama amacı ile gerçekleşmez. Çevresel etki ile etkilenen vücut veya organizma mantıkla gidilirse bukalemunların deri rengini değiştirmesi de MODİFİKASYON spor yapan biri sporu, iyi bir amaç ile yapıyor olsa da çok yemek yiyip kilo alan biri için bunu söyleyemeyiz. İKİSİ DE MODİFİKASYONDUR. Siz bu gibi şüpheli örnekleri incelerken eğer karıştırıyorsanız şu soruları sorun örneğeCanlının bulunduğu ortamda yaşama şansını arttırıyor mu?Bu özellik kalıtsal mı? Çocukları dölleri doğduğunda bu özellik ile mi dünyaya geliyor?Şunu da söylemek de fayda var. Bu gibi örnekler MEB tarafından direk verilmez. Verilse bile durumun açıklaması yapılır. Bir bilgi bölümü verilir. Ona göre seçimde SeçilimCanlıların yaşadıkları ortama uyum sağlayanların hayatta kalması, uyum sağlayamayanların ise ölmesine doğal seçilim olarak aslan ve geyikleri verebiliriz. Geyiklerin güçsüz ve yavaş olanlarını aslanlar yer. Bu yüzden ortama uyum sağlamış hızlı geyikler hayatta kalabilir. Bu durum Aslanlar için de geçerlidir. Hızlı koşamayan ve seri hareket edemeyen aslanların hayatta kalması zorlaşır ve ölür. Geriye ortama uyum sağlamış hızlı koşan aslanlar kalır. Buradaki ilişki bir doğal seçilim ile tür sürekli gelişir ve hızlanır verilen örneği inceleyelim.“1800’lü yılların ortasına kadar İngiltere’de bir endüstri bölgesinde, açık renkli, benekli gece kelebekleri, ortamla benzer renkte olduklarından düşmanlarından korundular. Böylece sayıları arttı. Endüstrileşme ile çevre kirlendi ve is nedeniyle karardı. Bu ortamda açık renkli benekli gece kelebekleri kolay fark edildiklerinden avlandı ve bu kelebeklerin sayısı azaldı. Koyu renkli olanlar ise çoğaldı.“Bu örnekte ortama uyum sağlayamayan beyaz kelebekler av olarak sayıları azaldı ve doğal seçilim kamufulaj üzerinde etkili oldu üzerinde İnsanlar, Hayvanlar, Bitkiler, Mikroskobik Canlılar, Mantarlar gibi birbirinden farklı türde canlılar yaşamaktadır. Her tür içerisindeki canlılar birbirinden farklı Dünya üzerinde yaşayan yaklaşık 7,5 milyar insanın hepsi birbirinden farklı özelliklerdedir. Tür içerisinde görülen bu farklılık ve çeşitliliğe VARYASYON sınıftaki arkadaşlarınızın hepsi birbirinden farklıdır. Farklı göz rengi, saç şekli, saç. rengi, yüz şekli gibi kalıtsal özelliklere sahiptir. Sınıftaki arkadaşlarınızla beraber bir gen çeşitliliği varyasyon oluşturursunuz. Çünkü hepinizin genleri birbirinden İÇERİSİNDE GÖRÜLEN VARYASYONLARAMUTASYONLARMODİFİKASYONLARMAYOZ BÖLÜNME ESNASINDA GERÇEKLEŞEN PARÇA DEĞİŞİMİ veDÖLLENMEsebep ÖrneklerÖrneğin domatesin birçok farklı çeşidi insanlar birbirinden kulak çeşidine göre varyasyonlarıAşağıda Asya Uğurböceği’nin varyasyonuna ait bir fotoğraf 8. sınıf LGS 2. Ünite Adaptasyon konusunu bitirdin şimdi sıra öğrendiğin bilgileri pekiştirmek için çalışma kağıdında. 8. Sınıf 2. Ünite Adaptasyon Çalışma Kağıdı bu linke tıklayarak çalışma kağıdına ulaşabilirsin. Oluşturulma Tarihi Eylül 25, 2020 0217Hem eşey üreme hem vücut hücrelerinde gözlemlenen kalıcı değişimlere mutasyon adı verilir. Mutasyona sentetik maddeler ve radyasyon gibi dış etkenler neden olmaktadır. 8. sınıflar için mutasyon ve modifikasyon konusunu ayrıntılı bir şekilde genetik yapısında değil fiziksel görünüşlerinde meydana gelen değişimlere ise modifikasyon denir. Mutasyondan farklı olarak modifikasyonun yol açtığı değişimlerin büyük bir kısmı geçicidir. Mutasyon ve Modifikasyon 1- Mutasyona Yol Açan Etkenler Yüksek radyasyon Yüksek seviyede radyasyona maruz kalan canlıların dokuları zarar görür ve değişime uğrar. Radyasyon, hücrelerin parçalanmasına ve kromozomların hasar görmesine de neden olur. Nesilden nesle aktarılan mutasyon türüne genetik mutasyon denir. Kimyasal bileşenler Hem ilaçlar hem de kimyasal maddeler DNA'nın işleyişinde kalıcı değişimlere yol açar. Virüsler Virüsler sık sık mutasyona uğrar. Bununla birlikte hücrelerin de mutasyona uğramasına neden olur. Çeşitli bakteriler de hücre yapılarına kalıcı hasar verebilir. Besinler Hem çeşitli gıda türleri hem de sigara gibi zararlı alışkanlıklar gen bozukluklarına yol açmaktadır. Hastalıklar Tedavisi olmayan kronik rahatsızlıklar, somatik hücrelerin bozulmasına neden olur. Bir veya birden fazla hücrenin kanserli hücreye dönüşmesi, en sık rastlanan mutasyon türlerinden biridir. Bunun dışında Ph, iklim ve sıcaklık gibi faktörler de mutasyonun ana nedenleri arasında yer almaktadır. 2- Mutasyon Çeşitleri Somatik mutasyonlar Somatik hücrelerde ortaya çıkan gen değişimlerine ''Somatik mutasyon'' adı verilir. Bu mutasyon türü sadece bireyi etkiler ve gelecek nesillere aktarılmaz. İşlev kaybına yol açan mutasyonlar Birden fazla hücreyi etkisine altına alan mutasyon türüdür. Canlılara ait özgül fonksiyonlar azalabilir ya da tamamen kaybolabilir. Yok olan fonksiyonlara ''null alell'' adı verilir. İşlev kazandıran mutasyonlar Genellikle kanser hücrelerinde görülen mutasyon türüdür. Letal mutasyonlar Letal mutasyonlar, canlılığın devamı için gerekli olan bakterilerin üremesine engel olmaktadır. Bu mutasyona genellikle besinlerin ve kimyasal maddeler neden olur. 3- Mutasyon Örnekleri Epidermolmolysis Bullosa Kelebek Çocuk Hastalığı Çocuklarda görülen bir cilt hastalığıdır. Sismik ve genetik bir rahatsızlık olan kelebek çocuk hastalığı, midede, yemek borusunda ve bağırsaklarda görülebilir. Kanser Kanser, hücrelerin yapısının değişmesinin ve eski işlevlerini yerine getirememesi sonucu oluşan ölümcül bir hastalıktır. Sağlıklı hücrelerin DNA'sı bozulur ve hücreler çok daha hızlı üremeye başlar. Bazı mutasyonlar metastaza yol açar ve kanserli hücrelerin diğer organlara sıçramasına neden olur. Van Kedilerinin Farklı Göz Renklerine Sahip Olması Koroid dokusu göze rengini veren dokudur. Bu dokuda ortaya çıkan yapısal bozulmalar Van kedisinin farklı göz renklerine sahip olmasına yol açar. Örneğin bir göz mavi iken diğeri kehribar rengi olabilir. Not Van kedilerinin uğradığı değişim kalıcıdır. Aynı zamanda dış etkenlere bağlı olmayıp tamamen pigmentlerle ilgilidir. Bu nedenle iki farklı göz rengi modifikasyon değil mutasyondur. 4- Modifikasyona Yol Açan Etkenler Işık Modifikasyona yol açan etkenlerin başında geliyor. Güneş ışığına fazla maruz kalındığında, deri yüzeyinde kızarıklıkların meydana gelmesi, modifikasyona örnek olarak gösterilebilir. Nem ve Kuraklık Bitkilerin yetiştikleri bölgeler dış görünümlerini doğrudan etkiler. Nem oranı arttıkça bitkiler daha fazla gelişir. Bunun dışında sıcaklık, alınan besinler ve basınç da modifikasyona neden olan faktörler arasında yer alır. Kalıcı Modifikasyonlar Canlılarda görülen modifikasyonlar genelde geçicidir. Ancak nadir de olsa kalıcı modifikasyon türleri mevcuttur. Amputasyon, sünnet ve organ bağışları kalıcı modifikasyonlara örnek olarak gösterilebilir. Canlıların bedeninde yaşanan bu değişimler sadece bireyi etkiler. Gelecek nesillere aktarılamaz ve hücrelerde hasara yol açmaz. Canlıların her bir karakterinin genlerle belirlendiğini, genlerin bir araya gelerek hücrenin yönetici molekülü olan DNA’yı oluşturduklarını özelliklerin yavru bireylere aktarılması DNA ile gerçekleşir. DNA, hücre bölünmesi öncesinde kendini eşler kopyalar. DNA’nın kendini eşlemesi sırasında, DNA’yı oluşturan nükleotidlerin dizilişinde bazı hatalar meydana molekülündeki nükleotid dizilimlerinde ve kromozomlarda meydana gelen değişikliklere mutasyon adı radyasyon, ultraviyole ışınları, bazı ilaçlar ve kimyasal maddeler sebep hem vücut hücrelerinde hem de üreme hücrelerinde görülebilir. Üreme hücrelerinde görülen mutasyonlar nesilden nesile geçme özelliğine sahiptir. Vücut hücrelerinde görülen mutasyonlar ise eşeyli üreyen canlılarda nesilden nesile dış görünüşünde, ortam koşullarının etkisiyle ortaya çıkan ve kalıtsal olmayan değişimlere modifikasyon adı verilir. Modifikasyonlar geçicidir. Bu nedenle değişime sebep olan etki ortadan kalktığında, modifikasyon da ortadan oluşurken genlerin yapısı değişmez, yalnızca genlerin işleyişi değişir. Isı, ışık, sıcaklık ve beslenme gibi yapıların meydana getirdiği değişiklikler modifikasyonlara sebep olabilir.

8 sınıf mutasyon modifikasyon adaptasyon konu anlatımı pdf